مطالعه بیوسیستماتیکی دو گونه onobrychis michauxii و onobrychis hohenackeriana در ایران

این بررسی در قالب چهار بخش مورفولوژی، سیتولوژی، فیلوژنی و تنوع ژنتیکی بر روی جمعیت های جمع آوری شده دو گونه اسپرس (onobrychis) یعنی گونه o. michauxii و گونه o. hohenackerina موجود در بانک ژن گیاهی ملی ایران انجام شد. تجزیه واریانس داده ها اختلاف بسیار معنی داری را بین جمعیت ها از نظر اکثر صفات مورد مطالعه نشان داد که بیانگر تنوع ژنتیکی مناسب در این جمعیت ها می باشد. مقایسه میانگین جمعیت های مورد مطالعه گونه o. michauxii از نظر کلیه صفات مورفولوژی نیز نشان داد که بیشترین اختلاف معنی دار فنوتیپی میان جمعیت ها مربوط به صفت طول ساقه می باشد. در میان این جمعیت ها دو صفت طول ناو و طول درفش همبستگی مثبت و معنی داری را نشان دادند و در ارزیابی جمعیت ها بر اساس خصوصیات گل و نیام، بترتیب صفات طول کاسه گل با طول دندانه کاسه گل و طول دانه با اندازه دانه همبستگی مثبت و معنی داری را با یکدیگر نشان دادند. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای بر مبنای صفات کلی، جمعیت های موجود در گروه دوم را می توان به عنوان یکی از والدین در برنامه های دورگ گیری مورد استفاده قرار داد. در زمینه مطالعات سیتولوژی 10 جمعیت از گونه michauxii onobrychi با استفاده از سلولهای مریستم انتهایی ریشه آنها در مرحله میتوز اندازه گیری و فرمول کاریوتیپی هر گونه تعیین گردید. همه جمعیت های مورد بررسی دیپلوئید و از لحاظ تعداد کروموزوم پایه 8=x بودند. تیپ کروموزومها نیز از نوع متاسنتریک تا ساب متاسنتریک بود. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که جمعیت متعلق به استان آذربایجان شرقی (کلیبر) یا tn=305 با فرمول کاریوتیپی m16 از بیشترین درصد شکل کلی و نیز جمعیت متعلق به استان آذربایجان شرقی (اهر) یا tn=281 با فرمول کاریوتیپی sm16 کمترین درصد شکل کلی را دارا بودند. در بررسی نتایج بدست آمده از نشانگر ریز ماهواره ای ssr تمامی هفت جفت آغازگر ریزماهواره به کار رفته در این آزمایش چند شکلی داشتند و در مجموع 38 نوار نمره دهی شد که 35 نوار چند شکل بودند. بیشترین نوار چند شکل مربوط به جفت آغازگرهای b21e13 با نه نوار و کمترین نوار چند شکل مربوط به جفت آغازگر ag81 با یک نوار بود. دندروگرام حاصل از روش upgma نیز موید پراکندگی زیاد جمعیت ها می باشد. مطالعات فیلوژنی 15 نمونه از طریق آزمایشات مولکولی با استفاده از توالی های nrdna its انجام شد. با توجه به آنالیزهای فیلوژنی صورت گرفته دو گونه بسیار نزدیک o. michauxi و o. hohenackeriana از یکدیگر تفکیک شدند.